İzgi Duzlaoğlu kaleme aldı; Yunanlılar neden Sarpa yemez?
Sarpa, (Yunanca: Sálpa) Yunanistan’ın tüm kıyılarında hatta kıyılardan sadece bir iki metre uzakta dahi görülen, boyları 50 santimetreye kadar uzanan balıklar… Ancak bu balıkları, balık pazarlarında ya da balık restoranlarında görmeniz çok zordur…
Üstelik Atina’ya çok yakın Palaio Faliro, Pire, Alimos, Elliniko, Glyfada sahillerinde sadece oltanın ucundaki bir ekmekle bile yakabilirsiniz. Bu kıyılarda su altı gözlüğüyle suyun altına bakarsanız yüzlerce sarpa görmeniz mümkündür.
Çipuraya benzetilen sarpalar, A, B1, B2, B12, D, K ve E vitaminleri barındıran, aynı zamanda fosfor, iyot, demir ve kalsiyum kaynağı bir deniz ürünü olmasına rağmen neden Yunan pazarlarında yer almaz?
Bu soruyu Yunanlılara sorduk ve cevapları sizler için derledik;
Yorgo (Yaş 56, Kaptan, Pire)
‘Yenmesine yenir de ne gereği var? Yosun kokar, zahmetlidir.’
Artemios (Yaş 33, Balıkçı, Pire)
‘Boklu deriz biz bu balığa. Açık denizde pek görülmezler, o nedenle ağlara da takılmazlar. Takılsa da denize atarım.’
Sofia (Yaş 60, Balık Restoranı Sahibi, Pire)
‘Kimse satmaz, kimse de yemez. Sarpalar denizlerin kedisi gibidir. İnsanlar sokaktaki kediyi yemediği gibi, denizden sarpayı da avlayıp yemez’
Thodoris (Yaş 45, Balık Restoranı Sahibi, Pire)
‘Hemen temizlenirse yenir. Çok lezzetlidir ama yakalanır yakalanmaz temizlenmesi ve bağırsaklardaki kokunun ete geçmemesi gerekir. Bu nedenle balıkçılar avlamaz. Şu an sahile insem en az 10 sarpa vururum ama mutfağa getirip müşteriye sunana kadar kokar. Hemen deniz suyuyla temizleyip pişirmek gerekir.’
Giota (Yaş 64, Ev Hanımı, Palaio Faliro)
‘Babam küçük büyük ayırt etmez yerdi. Kıyıdan uzaklaşmadan kayalardan sığ sulara ağ atıp onlarcasını yakalarlardı. Arkadaşlarıyla ateşte bir o yana bir bu yana çevirip içkiyle yerlerdi. Ben hiç yemedim. Babam eve sarpa getirmezdi. Başka balıklar getirirdi.’
Ilias (Yaş 72, Eski Otelci, Palaio Faliro)
Şimdi yemiyorlar ama biz yerdik. Yakaladıktan sonra hemen deniz suyu ile içini temizleyip yıkardık. Giota Hanım’ın dediği gibi ağ atılırdı. Ağa sarpalar yakalanınca hemen suya girer oracıkta temizlerdik. Bekletirseniz kokardı. Şimdi olsa yine yerim ama ne yakalayan var ne de satan.’
Kleanthis (Yaş 53, Balıkçı, Palaio Faliro)
Mevsim Çuprası der Monastiraki’deki balık toptancılarına satardık. Onlarda boklu çupra derlerdi ama müşterisi de olduğu için alırlardı.
Demek ki neymiş, tuttuktan sonra hemen temizlemek lazımmış. Sarpalar genellikle yosun yedikleri için içleri de yosun kokar. Eğer eğer hemen temizlemezseniz balığın eti de yosun kokar.
Ben merakımı gidermiş oldum…Başka bir konuda görüşmek üzere… :)
İzgi Duzlaoğlu – Ağustos 2020 - Atina
İlgili Galeriler
