Maydanoza benziyor ama değil. Nedir bu Kolíandros?
Yunanca’da Kolíandros (Κόλιανδρος) olarak geçen, Yunanistan’da marketlerde ve pazarlarda maydanoza benzetip aldığımız bitki tam olarak nedir? Nerelerde kullanılır?
Kolíandros’nun Türkçesi Kişniş ya da Aşotu. Uzaktan bakınca maydanoz ile karıştırılıyor olmasının nedeni Kişniş’in maydanozgiller ailesinden gelmesi. Ancak maydanozdan tamamen farklılar.
Kişniş ve maydanoz arasındaki farklar nedir?
Kişniş, Maydanoz familyasından bir bitkidir. Genelde Akdeniz ikliminin yaygın olduğu birçok yerde yabani ve kültür bitki olarak yetişmektedir. Boyları ortalama 55-65 cm kadar uzayabilir. Alt yaprakları tıpkı maydanoz yaprakları gibidir. Hafif tüylüdürler. Kişniş tohumları için de yetiştirilir. Tohumları kurutulduktan sonra baharat şeklinde yemeklerde ve daha birçok yerde kullanılmaktadır. Bazı yörelerde kişnişin yaprakları salata ve et yemeklerinin üzerine atılarak kullanılmaktadır. Gövdesi de sebze gibi pişirilerek yenilebilir.
Maydanoz, Güney İtalya, Cezayir ve Tunus'un Akdeniz bölgesinde ortaya çıkan bir bitkidir. Ot, yeşil yapraklı sebze ve taze ve kuru formunda baharat olarak kullanılır. Aslında hem yaprak hem de kök Akdeniz ve Avrupa mutfaklarında kullanılmaktadır. Garnitür, salatalar ve sandviçler dahil olmak üzere birçok farklı şekilde tüketilir. Maydanoz, ağırlıklı olarak tropikal bir bitkidir, büyümek için nem ve bol güneş ışığına ihtiyaç duyar.
Kişnişin faydaları
Kişniş, yüksek antioksidan kapasitesi sayesinde soğuk algınlığından kansere kadar pek çok hastalığa karşı koruyucudur.
İçindeki linoleik asit sayesinde kötü huylu kolesterolün düşmesine yardımcı olur.
Bu faydalı asitler sadece kolesterolü dengelemekle kalmaz aynı zamanda kan şekeri düzeyinin de korunmasına katkı sağlar.
Hem antioksidan etkisi hem de içeriğinde bulunan asitler sayesinde kalp ve damar sağlığını korumaya yardımcı olur. Kalp hastalıklarına bağlı gelişebilecek hastalıkların oluşum riskini de dolaylı olarak azaltır.
Kişniş, içinde bulunan cineol adlı madde sayesinde göz ve deri iltihaplanmalarına karşı tedavi edici özelliğe sahiptir.
Sindirim sisteminin düzenli çalışmasına katkı sağlar. Sindirimi kolaylaştırır, hazımsızlığı azaltır.
İyi bir lif kaynağıdır. Dolayısıyla bağırsak sağlığını korur. İshal durumunda tedavi edici özelliğe sahiptir.
Mide bulantısı, kusma ve baş dönmesi gibi rahatsızlıklarda olumlu etki gösterir.
Sindirim sistemini düzene soktuğu için iştahsızlık problemine karşı iyi bir çözümdür. Kilo almak isteyip yeterli besin tüketemeyenlerin iştah artışı yaşaması için kullanılır.
Yemek sonrası oluşabilen mide krampları, şişkinlik ve ağrı gibi durumlarda olumlu etki gösterir.
Vücudu rahatlattığı gibi sinir sistemini de rahatlatır. Dolayısıyla stresle baş etmeye yardımcı olur. Uykusuzluk sorununun çözümünde önemli rolü vardır.
Özellikle kadınlarda cinsel isteği artırma yönünde etkileri olduğu da bilinir.
Kişniş tohumu doğrudan çiğnendiğinde kötü ağız kokusunu yok eder.
Taze kişniş ve kişniş tohumu kullanılarak yapılan havuç çorbası
Yunanlar kişnişi nerede kullanırlar?
Yunanların Kolíandros dedikleri kişniş, Yunanistan’da taze ve kurutulmuş olarak kullanılıyor. Taze kişniş yaprakları, kişnişli havuç çorbası, kişnişli patates gibi yemeklerde ve salatalarda kullanılıyor. Kurutulmuş kişniş tohumları ise Yunanistan’da balık sofralarında çok kullanılır. Balık etine baharat olarak eklenen kişniş, hoş bir aroma verir. Ayrıca Yunanistan’da birçok pastane sindirimi kolaylaştırdığı için ekmek, kurabiye, bisküvi yapımlarında da kişniş tohumu kullanılmaktadır.
Bu içerik ikbalhatunoglu.com tarafından derlenmiştir.
İlgili Galeriler